پوسته زمین - انواع فرآیند تغییر دهنده پوسته زمین
عوامل درونی در تغییر شکل زمین
بر اثر نیروهای درونی زمین اشکال ساختمانی مانند چینها و گسلها رسماً باعث تغییر شکل زمین می‌شوند و در یک مقیاس جهانی نیز زمین ساخت ورقه‌ای می‌تواند رشته‌کوه‌ها و یا اقیانوس‌ها را ایجاد و یا حذف کند. عوامل متعددی باعث ایجاد شکل کنونی زمین شده‌اند، اما در میان این عوامل، نیروهای درونی زمین که باعث تشکیل کوه، دره، آبشار، آتشفشان و یا اقیانوس می‌شوند، دارای مقیاس تأثیرگذاری وسیعتری هستند. با توجه به اینکه پدیده‌های ساختمانی را در هر مقیاسی (میکروسکوپی تا جهانی) میتوان مشاهده کرد لذا، شاید بتوان گفت که در تمام نقاط ایران این اشکال را خصوصاً در سنگهای رسوبی میتوان مشاهده کرد.
چون نحوه اثر این عوامل عموماً به طور مستقیم در طبیعت قابل مشاهده نیست، آن‌را با مدل‌هایی کمابیش مشابه با حالات طبیعی در آزمایشگاه بررسی می‌کنند. مجموعه فرآیندهایی که باعث تغییر شکل فیزیکی سنگ‌ها و ایجاد ساخت‌های مختلف در آن‌ها می‌شود، به فرآیندهای ساختمانی موسوم است. علاقه‌مندان به زمین‌شناسی و راهنمایان طبیعت گردی، می‌توانند برای اطلاعات بیشتر در این زمینه، مباحث زیر را نیز دنبال کنند. 2) آشنایی با زمین لرزه و نحوه تشکیل آن و پراکندگی زلزله ها در جهان و عمق های کانون زلزله ها. بر اثر عملکرد این فرآیندها، ساخت‌های (ساختارهای) متنوعی در پوسته زمین ایجاد می‌شود.
بنابراین در این فرآیندها همواره اثر عوامل سه‌گانه فشار، دما و زمان بررسی می‌شود. این دو عامل در فرآیندهای ساختمانی در پوسته زمین نیز اهمیت اساسی دارند. سرعت انجام واکنش‌ها عامل سوم مؤثر در فرآیندهای ساختمانی است.
تحقیق در مورد لایه های زمین ( پوسته، گوشته و هسته )
آهن و نیکل دو فلز مهم هستند که در همه جای کرهٔ زمین یافت می‌شوند (در سطح زمین به حالت جامد یافت می‌شوند) که این فلزات آلیاژ (مخلوطی از عناصر فلزی) بسیار گرمی در هستهٔ بیرونی می‌سازند که دمای آن حدود °۴٬۰۰۰ تا °۵٬۰۰۰ سانتی‌گراد است. در هستهٔ زمین، دما و فشار به اندازه‌ای زیاد است (دمای °۶٬۰۰۰ سانتی‌گراد و فشار ۴۵٬۰۰۰ پوند بر اینچ مربع) که فلزات فشرده می‌شوند و می‌توانند مانند یک مایع حرکت‌کنند و در جاهایی که به شکل جامد هستند، وادار به لرزش هستند. گوشته بزرگ‌ترین لایهٔ زمین است که زیر پوسته واقع‌شده و از ژرفای ۱۰ کیلومتری (۶ مایلی) درون زمین آغاز شده و تا ژرفای ۲٬۸۹۰ کیلومتری (۱٬۸۰۶ مایلی) درون زمین ادامه می‌یابد و ضخامت آن حدود ۲٬۹۰۰ کیلومتر (۱٬۸۰۲ مایل) است.
این لایه از حدود ۱۰۰ کیلومتری (۶۰ مایلی) درون زمین آغاز شده و تا ۷۰۰ کیلومتری (۴۵۰ مایلی) درون زمین گسترش می‌یابد و تصور می‌شود که این لایه بسیار گرم‌تر از سنگ‌کره و به حالت مایع باشد. هستهٔ بیرونی زمین از ژرفای ۲٬۸۹۰ کیلومتری (۱٬۸۰۶ مایلی) آغاز شده و تا ژرفای ۵٬۱۵۰ کیلومتری (۳٬۲۱۹ مایلی) زمین ادامه می‌یابد و ۳۰٫۸ درصد از جرم زمین را شامل می‌شود و در حال حرکت است. در ژرفای ۲٬۹۰۰ کیلومتری (۱٬۸۰۲ مایلی) درون زمین، امواج اس که نمی‌توانند در مواد مایع به راه خود ادامه دهند، به طور ناگهانی ناپدید می‌شوند و امواج پی نیز می‌شکنند (خم می‌شوند). از آن جا که زمین، توپی فلزی (هسته) در وسط خود دارد، همهٔ این سیاره مغناطیسی است و دانشمندان بر این باورند که هستهٔ بیرونی همان چیزی است که میدان مغناطیسی زمین را کنترل می‌کند.
پوستهٔ قاره‌ای زیر توده‌های زمین یافت می‌شود و کم‌تر از سنگهای چگال مانند سنگ خارا (گرانیت) ساخته شده‌است و ۱۰ تا ۷۵ کیلومتر (۶ تا ۴۷ مایل) ضخامت دارد (ژرفا متغیر است). میدان مغناطیسی زمین مانند یک حباب عمل می‌کند و از زمین در برابر ذرات باردار شناور پیرامون منظومهٔ خورشیدی مانند ذرات بارداری که از خورشید می‌آیند، محافظت می‌کند. پوستهٔ اقیانوسی از پوستهٔ قاره‌ای سنگین‌تر است و به طور مداوم و به آرامی در حال فرورفتن به زیر قارهٔ سبک‌تر قاره‌ای است که این فرایند مهم را فرورانش می‌نامند. پوستهٔ قاره‌ای ۰٫۳۴۷ درصد جرم زمین و ۰٫۵۵۴ درصد جرم پوسته و گوشته و هم‌چنین پوستهٔ اقیانوسی ۰٫۰۹۹ درصد جرم زمین و ۰٫۱۴۷ درصد جرم پوسته و گوشته را تشکیل می‌دهد.