اگر شب کار هستید
اگر مجبور به شب کاری هستید
برخورداری از مراقبت‌های پزشکی و روان‌شناسی که باید توسط کارفرمایان مهیا شود، رانندگی نکردن پس از پایان ساعت کاری و نوشیدن مقدار زیاد چای و قهوه یا استفاده از هر نوع محرک دیگری برای مقابله با خواب‌آلودگی، سایر ضرورت‌ها برای شب‌کاران است. هورمون‌های خواب و بیداری در بدن که با فرمان سیستم عصبی ترشح می‌شوند، یک ریتم دائمی برای هشیاری و بیهوشی را دنبال می‌کنند که مقاومت در برابر خواب شبانه و موکول‌کردن آن به ساعات روز، این ریتم تکرار شونده را مختل می‌کند. به طور اصولی باید برای شب‌کاران حقوق و مزایای بیشتری در نظر گرفته شود، اما متاسفانه این استاندارد برای برخی کارکنان شب‌کار رعایت نمی‌شود و از شب‌کاری فقط طعم تلخی و دشواری‌هایش به مذاق شب‌کاران جامعه ما می‌ماند.
بیداری هنگام شب و در حقیقت قرار گرفتن زیرنور مصنوعی طی ساعات تاریکی مانع ترشح ملاتونین می‌شود و بی‌دلیل نیست که احتمال ابتلا به سرطان پروستات در مردان شب کار افزایش می‌یابد. بدن هنگام خواب شبانه شرایطی فراهم می‌آورد تا سلول‌ها، بافت‌ها و اندام حیاتی نظیر ریه، کبد و دستگاه گوارش به دفع مواد زائد بپردازد و به شرایط عادی بازگردد. بهتر است شب‌کاران پیش از شروع یک شیفت کاری جدید، چرت کوتاهی داشته باشند و به تناوب از مرخصی خود استفاده کنند تا شب‌کاری به یک روند مخرب و بلندمدت تبدیل نشود. کشمکش درونی و بیرونی بدن برای خواب و هشیاری قدرت تمرکز و دقت کاری را پایین می‌آورد و خواب‌آلودگی هنگام پرداختن به اغلب مشاغل، عامل اصلی بروز سوانح است.
افراد شب‌کار به طور میانگین حدود ۵ سال کمتر از همکاران روزکار خود عمر می‌کنند و خطر ابتلا به بیماریهای قلبی و عروقی در آنان تا ۴۰ درصد بیشتر است. کارکردن هنگام شب در نگاه اول مخالف شرایط طبیعی بدن انسان است و همین موضوع ریشه بسیاری از مشکلات جسمی و روانی دامنه‌دار برای شب‌کاران می‌شود. از این‌رو در برخی کشورهای توسعه‌یافته برنامه‌هایی برای تشویق یا الزام کارفرمایان به طراحی ساعات کاری «دوستدار خواب» پیگیری می‌شود. ساعات کاری «دوستدار خواب» به طور معمول از اوایل صبح تا نیمه‌شب را در بر می‌گیرد و حق ۸ ساعت خواب شبانه را برای کارکنان محفوظ می‌دارد.
بهترین زمان خواب چه ساعتی است؟
نکته مهم دیگر این است که ما در زمان خواب یک چرخه ۹۰ دقیقه‌ای را طی می‌کنیم که بین خواب عمیق و خواب سبک که به آن (Rem) یا حرکات سریع چشم می‌گویند تغییر می‌کند، این خواب سبک بیشتر در نیمه دوم شب که به سمت روز می‌رود رخ می‌دهد، بنابراین هرچه شما دیر‌تر به خواب بروید و شب بییشتر بیدار باشید خواب عمیق را از دست می‌دهید و همه چرخه خوابتان در حالت Rem خواهد بود و این خواب سبک به بازسازی سلول‌ها کمک نمی‌کند. وقتی می‌خوابید متابولیسم یا سوخت و ساز بدن پایین می‌آید، شما در معرض آلود‌گی‌های محیطی یا تابش اشعه ماورای بنفش که به پوست آسیب می‌رساند نیستید و به دلیل اینکه بدن شما در طول شب مجبور به حفاظت از پوست نیست می‌تواند به جای آن بازسازی را مؤثر‌تر انجام دهد؛ بنابراین حتماً قبل از خواب صورت خود را کاملاً از آلود‌گی‌های محیطی و لوازم آرایش پاک کنید.
همان طور که در طول شب و ساعت‌های خواب بدن در حال پاکسازی و تصفیه مواد مضر از بدن است، قسمتهای بیرونی بدن مثل پوست در حال استراحت هستند؛ بنابراین باید به این نکته دقت کرد که خوابیدن روی صورت و فرو رفتن پوست در بالش به شکلی که امکان رسیدن هوا نباشد برای پوست ضرر دارد. از طرف دیگر کمبود خواب باعث مشکلاتی در روابط خانوادگی هم می‌شود، طرفین دیگر حوصله و انرژی برای فعالیت‌های سرگرم کننده ندارند، به صحبت‌های همسر توجه نمی‌کنند، سریعا عصبانی می‌شوند و تحریک پذیرند و به طور کلی ارتباطات بین خانواده کاهش پیدا می‌کند. اگر زیاد دچار بیماریهای مثل سرماخوردگی و آنفولانزا می‌شوید یکی از دلایلش کم خوابی شبانه است افزایش استرس و اضطراب و افسردگی در طول روز نشانه‌های دیگر کم خوابی است، چون خواب هورمون‌های استرس را متعادل می‌کند و سلامت سیستم عصبی را تامین می‌کند.
پزشکان می‌گویند حدود ساعت ۱۱ شب تا چهار صبح برخی هورمون‌هایی که برای سلامت بدن بسیار ضروری هستند در خواب ترشح می‌شوند و اگر فردی در این ساعات بیدار باشد، قطعا این هورمون‌ها نمی‌توانند به طور مناسب در بدنش ترشح شوند. پزشکان می‌گویند حدود ساعت ۱۱ شب تا چهار صبح برخی هورمون‌هایی که برای سلامت بدن بسیار ضروری هستند در خواب ترشح می‌شوند و اگر فردی در این ساعات بیدار باشد، قطعا این هورمون‌ها نمی‌توانند به طور مناسب در بدنش ترشح شوند. کسانی که می‌خواهند تناسب اندام داشته باشند، بهترین ساعت صرف صبحانه برای آنها، ساعت ۷ و ۳۰ دقیقه است و کسانی که اصلا صبحانه نمی‌خورند، بهتر است عادت خود را خیلی زود تغییر دهند و در ساعت ۹ تا ۱۰ صبح صبحانه بخورند.
اگر شب کار هستید، حتما این مطلب را بخوانید!
کار کردن در شیفت شب یا کار کردن در مدت زمان زیاد با مشکلات متعددی برای سلامتی مرتبط است که شامل افزایش مشکلات سوخت و ساز، بیماری قلبی، چاقی، مشکلات گوارشی و برخی انواع سرطان می‌شود. هنگام عصر و با تاریک شدن هوا ملاتونین در بدن ترشح می‌شود و فرد احساس خواب دارد در حالیکه در روز میزان ترشح ملاتونین کاهش یافته و ترشح کورتیزول افزایش می‌یابد. برخی از افراد بدون هیچ مشکلی در طول شب کار می‌کنند در حالیکه برخی دیگر احساس خستگی و کمبود خواب دارند زیرا بدن به گونه‌ای طراحی شده تا در زمان شب به خواب رود. بدن انسان توسط ساعت درونی بدن کنترل می‌شود که کار کردن در شیفت شب موجب می‌شود فرد از طریق تلاش برای هوشیار بودن در طول شب با ریتم طبیعی بدن مقابله کند.
زمانیکه کافئین به درستی مصرف شود می‌تواند درهنگام کار هوشیاری فرد را حفظ کند هر چند استفاده نامناسب از آن مشکلات گوارشی ایجاد می‌کند. لذا تنظیم تغذیه و برنامه ریزی برای وعده‌های غذایی با توجه به شرایط شب بیداری و برای حفظ هوشیاری و در عین حال آرامش در طول شب ضروری است. سایت مدیکال نیوز تودی در این مقاله به برخی از راهکارهای موثر برای برطرف کردن مشکلات ناشی از شب کاری اشاره کرده که به شرح زیر است:. در حالیکه چرت زدن پیش از شروع کار می‌تواند به مقابله با خستگی کمک کند خوابیدن برای مدت زمان کوتاه در طول کار هم ضروری است. همچنین کار کردن در شیفت شب ممکن است در توانایی بدن برای مرمت آسیب دیدگی DNA ناشی از فرآیندهای طبیعی سلولی اختلال ایجاد کند.
افرادی که در شیفت شب کار می‌کنند می‌توانند با قرار گرفتن در معرض روشنایی بدن خود را در حالت هوشیار قرار دهند. افرادی که مجبور به کار کردن در شیفت شب هستند باید خواب خود را در طول روز و احساس خستگی را در شب کنترل کنند. همچنین خطر اضافه وزن در آنان به دلیل رژیم غذایی نامناسب و اختلال در ساعت درونی بدن افزایش می‌یابد. زمانیکه ریتم طبیعی و روزانه بدن از تعادل خارج می‌شود سوخت و ساز بدن هم دچار این وضعیت می‌شود. بنابراین زمان بندی قرار گرفتن در معرض نور می‌تواند به تغییر چرخه خواب بدن کمک کند. افرادی که در شیفت شب کار می‌کنند بیشتر احتمال دارد دچار سندرم متابولیک شوند.
ستاره مشرقی
از این رو، اگر این افراد تمایل به مصرف لبنیات در طول شب داشتند، باید آنها را در حجم محدود و با ترکیب‌هایی مانند نعناع، زیره، کشمش، عسل یا خرما که طبع گرمی دارند، استفاده کنند تا باعث تعدیل طبع آنها شوند. از آنجایی که مصرف لبنیات می‌تواند ترشح سروتونین را در مغز افزایش دهد و باعث ایجاد حس آرامش و شلی عضلات شود، استفاده از ماست، دوغ و شیر برای افرادی که نیاز به هوشیاری در طول شب دارند، توصیه نمی‌شود. این افراد می‌توانند 10 دقیقه در هر یک ساعت، به محوطه بیرونی بروند و با سرعت متوسط، پیاده‌روی کنند. تحرک، مهم‌ترین و بهترین کار برای پیشگیری از خواب‌آلودگی و ابتلا به اضافه‌وزن در پرستاران است.
از نظر طب سنتی هم طبع سرد این خوراکی‌ها باعث شلی عضلات و ایجاد حس کرختی می‌شود.
خوابیدن بعد از ورزش باعث رشد عضلات می‌شود؟
حالا اگر شما شخص فعالی –فیزیکی یا ذهنی- هستید، بدنتان آدنوزین (هورمون خواب‌آور) بیشتری ترشح کرده و در نتیجه احساس خواب‌آلودگی بیشتری نسبت به افراد کم‌تحرک و کسانی‌که ورزش نمی‌کنند، خواهید داشت. در مطالعه‌ای که روی بازیکنان حرفه‌ایِ تنیس صورت گرفت، کسانی‌که حدوداً ۱۰ ساعت در طول شبانه روز می‌خوابیدند، ضربات هدفمندتر بیشتری زده و سرعت دویدنشان نسبت به افراد با ساعت خواب کم، بیشتر بود. خوابیدن بلافاصله بعد از ورزش برای این افراد لازم است: خوابیدن بلافاصله بعد از ورزش کمک می‌کند تا بدنشان ریکاوری سریع‌تری داشته باشد و بافت عضلانی‌شان بیشتر رشد کند.
بدون شک عکس‌العمل و میزان خواب‌آلودگیِ برادری که اصلاً ورزشکار نبوده، متفاوت بوده و بعد از چنین مسابقه‌ای نسبت به برادر دو قلویش، نیاز به خواب بیشتری خواهد داشت. پس حقیقت در مورد خوابیدن بلافاصله بعد از ورزش چیست؟ کمی صبر کنید، در ادامه این مطلب فیتامین همه چیز را در مورد خواب بعد از ورزش و فواید و مضرات آن به شما خواهد گفت. همچنین میان‌وعده بعد از ورزشتان را فراموش نکنید و اگر ظهر ورزش کرده‌اید، بهتر است بعد از خوردن میان‌وعده، نیم ساعت صبر کرده و سپس کمی بخوابید. به‌عنوان مثال فرض کنید دو برادر دوقلو که یکی دونده است و دیگری در تمام عمرش ورزش نکرده، تصمیم می‌گیرند که با یکدیگر مسابقه دو بدهند.
خوابیدن بعد از ورزش مشکل خاصی ندارد و حتی به ریکاوری بدن کمک می‌کند، اما یادتان باشد که بلافاصله بعد از ورزش به رختخواب نروید. یک ورزش سنگین و حرفه‌ای، احساس درد و گرفتگی به همراه دارد؛ مگر کسی می‌تواند بلافاصله بعد از ورزش به رختخواب برود و بخوابد؟!. اما اگر شب ورزش کرده‌اید، پیشنهاد می‌کنیم که بعد از خوردن میان‌وعده بعد از ورزشتان، نیم ساعت حداقل صبر کرده و سپس بخوابید. چون خواب به پاکسازی آدنوزینِ اضافیِ تولید شده در مغز کمک کرده و باعث می‌شود که هنگام بیدار شدن، احساس شادابی و داشته باشید. بسیاری از ورزشکاران خوابیدن بلافاصله بعد از تمرین را آسیب‌رسان دانسته و دلایل زیر را برای این گفته خود بیان می‌کنند:.
بی‌خوابی ؛ علت و درمان بی خوابی شبانه
درمان شناختی – رفتاری بی خوابی (CBT-I) به کنترل و یا محدود کردن افکار منفی که فرد را بیدار نگه می‌دارد کمک می‌کند و به صورت کلی به عنوان اولین قدم برای درمان بی خوابی شناخته می‌شود. قبل از تجویز پزشک نباید داروهایی همچون آنتی هیستامین مصرف شود، چرا که مصرف این دارو عوارضی همچون خواب آلودگی در طول روز، سرگیجه، توهم، مشکلات دفع ادرار را به همراه خواهد داشت. با وجود اینکه کارایی بسیاری از این روش‌ها از طرف مراجع رسمی تایید نشده است، ولی بسیاری از مردم از آنها استفاده می‌کنند، که با هم چند مورد از آنها را مرور می‌کنیم: . بی‌خوابی چیست؟ آیا امکان دارد کم خوابی و بی‌خوابی‌های گهگدار برای بدن خطرناک باشد؟ بی‌خوابی مزمن چیست و چگونه درمان می‌شود؟ در این مقاله به این سوال پاسخ خواهیم داد.
از آنجایی که میزان اثر بخشی بسیاری از این داروها و مکمل‌ها توسط سازمان‌های غذا و داروی کشورهای مختلف تایید نشده است، پیش از مصرف آنها حتماً با پزشک خود مشورت کنید. الکل ممکن است به شما کمک کند که به خواب بروید اما از پیدایش سطوح عمیق‌تر خواب جلوگیری کرده و معمولاً باعث می‌شود که فرد در میانه‌ی شب از خواب بیدار شود. اگر راهکارهای درمانی موثر واقع نشود، پزشک درمان شناختی – رفتاری و درمان دارویی و یا مخلوطی از این دو را برای بالابردن کیفیت خواب به کار خواهد برد. بخش رفتاری این روش درمانی به فرد کمک می‌کند تا عادت‌های خوب خوابیدن داشته و از عادت‌هایی که او را از یک خواب خوب دور می‌کند را بسیار محدود کند.
تغییر عادت‌های خواب و برطرف کردن بیماری‌ها و مشکلاتی که منجر به بی خوابی می‌شود، در نهایت برای بسیاری از مردم منجر به یک خواب راحت خواهد شد. خواب نقش بسیار مهمی در تضمین سلامت فردی دارد و به اندازه داشتن رژیم غذایی مناسب و انجام فعالیت‌های فیزیکی به صورت روزانه و مرتب اهمیت دارد. برخی از این فراورده‌ها مضر هستند و برخی دیگر از آنها با سایر داروهایی که فرد مصرف می‌کند ممکن است تداخل داشته و اثرات بدی را به جا بگذارد. اگر پزشک تشخیص دهد که فرد به اختلال خواب مبتلا است، برای انجام آزمایش‌های بیشتر و تخصصی‌تر فرد را به مرکز اختلالات خواب ارجاع خواهد داد.
