زرشک - زرشک «داروئی»
زرشک، دانه‌های سرخ سلامتی/ استفاده از زرشک به عنوان یک داروی ...
دکتر شاهی افزود: استفاده از آنتوسیانین‌های زرشک در انواع غذاها و نوشیدنی‌ها باعث جلوگیری از برخی بیماری‌ها مانند سرطان و بیماری‌های قلبی- عروقی شده و علاوه بر خاصیت دفع سموم، بازدارنده آنزیم‌های گوارشی (آلفا گلوکزیداز، آلفا آمیلاز، پروتئاز، و لیپاز) است که موجب کنترل دیابت نوع دو و چاقی می‌شود؛ همچنین در بهبود سیستم ایمنی بدن، بهبود دید در شب و کاهش اختلال آلزایمر نقش دارد. به گزارش ایسنا، دکتر طیبه شاهی، عضو هیأت علمی مجتمع تحقیقات گیاهان دارویی جهاد دانشگاهی خراسان جنوبی گفت: آنتوسیانین‌ها به عنوان مهم‌ترین و بزرگترین گروه رنگدانه‌های محلول در آب هستند و متعلق به گروه فلاونوییدها و از ترکیبات پلی‌فنول‌ها بوده و دارای خواص آنتی اکسیدانی قابل توجهی است.
با توجه به اینکه افزایش وزن و چاقی یکی از مشکلات جامعه بوده و خود باعث ایجاد زمینه انواع بیماری‌های قلبی - عروقی، دیابت و کبد چرب می‌شود، استفاده از زرشک به عنوان یک داروی کاهنده وزن می‌تواند در ایران مورد توجه قرار گرفته و زمینه ایجاد ارزش افزوده و صادرات زرشک را فراهم آورد. به گزارش روابط عمومی جهاد دانشگاهی خراسان جنوبی، دکتر شاهی یادآور شد: یکی از راحت‌ترین مصارف زرشک استفاده از آن به عنوان شربت زرشک است و چنانچه به صورت درست و اصولی تهیه شود، دارای ویتامین‌های A و C بوده و باعث تقویت سیستم ایمنی بدن می‌شود. در طب ایرانی از زرشک به عنوان ضدباکتری و تب‌بر، در هند از آن به عنوان مقوی، اشتهاآور، برای شست‌وشو و ضدعفونی گلو، و در اروپا (برای درمان) بیماری‌های صفراوی و کبد استفاده می‌شود.
عضو هیات علمی مجتمع تحقیقات گیاهان دارویی جهاد دانشگاهی خراسان جنوبی تأکید کرد: در طب کشورهای گوناگون از زرشک استفاده‌های مختلفی می‌شود. آنتوسیانین‌ها در بلوبری، گیلاس، تمشک، توت فرنگی، توت سیاه، انگورهای بنفش و قرمز بوده و زرشک یکی از منابع خوب این ترکیب است. وی خاطر نشان کرد: نتایج تحقیقات نشان می‌دهد که عصاره زرشک باعث کاهش وزن در افراد با کبد چرب غیرالکلی می‌شود. این شربت باعث بهبود گردش خون، تنظیم فشارخون، قند خون و چربی خون می‌شود.
خواص درمانی گیاه زرشک
به گزارش روابط عمومی پژوهشکده گیاهان دارویی جهاد دانشگاهی، مهندس منیره نورمحمدی کارشناس گیاهان دارویی این پژوهشکده درخصوص خواص ضدباکتری این گیاه عنوان کرد در مطالعات جدید ثابت شده است زرشک به علت داشتن آلکالوئیدی به نام بربرین، اثرات آنتی‌بیوتیکی برای باکتری‌ها دارد. این کارشناسان گیاهان دارویی در پایان موارد منع مصرف این گیاه را برشمرد و تاکید کرد زنان باردار باید برای برخی مشکلات مانند برخی موارد سقط جنین از زرشک خودداری کنند. نورمحمدی اظهار کرد کبد مسئول سم زدایی و پاک کردن مواد مضر از بدن و تولید صفرا است که برای هضم چربی حیاتی است و مصرف زرشک موجب پاکسازی کبد شده ، خون را سم زدایی می کند.
وی خاطرنشان کرد میوه زرشک در درمان ناراحتی های کلیوی و تب های عفونی استفاده می شود و جوشانده ریشه زرشک برای شستشوی زخم هایی که دیر خوب می شوند کاربرد دارد. نورمحمدی در ادامه گفت غرغره جوشانده زرشک موجب تقویت لثه ها شده و شستشوی صورت با جوشانده زرشک موجب بهبودی و رفع دانه های زیر جلدی پوست می شود. همچنین بربرین موجود در زرشک به ترشح صفرا در کبد کمک کرده و به عنوان ملین خفیف عمل می کند و فرایندهای گوارشی را بهبود می بخشد. همچنین میوه‌های آن ادرارآور و خلط‌آور است و برای خوشبو شدن دهان نیز استفاده می‌شود. وی افزود برگ‌های گیاه زرشک سرشار از ویتامین C است و خاصیت داروی ملین را دارد.
پوسته، ریشه و ساقه این گیاه تقویت‌کننده، ضدعفونی‌کننده، صفراآور، مدر و ملین است. همچنین سولفات موجود در این گیاه علیه سیستم‌های توموری قابل استفاده است. همچنین بیماران دیابتی هم نباید داروهای خاص خود را با زرشک ترکیب کنند.
زرشک و کاربرد آن در صنایع غذایی و دارویی
دفتر مرکزی انتشارات بوم سازه (سیویلیکا): تهران، بزرگراه جلال آل احمد، بین خیابان کارگر و بزرگراه چمران، کوچه پروانه، پلاک ۴، ساختمان چمران، طبقه ۴، واحد ۳۱. تمامی خدمات پایگاه سیویلیکا ، حسب مورد دارای مجوزهای لازم از مراجع مربوطه می باشند و فعالیت های این سایت تابع قوانین و مقررات جمهوری اسلامی ایران است. تلفن: ۸۸۰۰۸۰۴۴ ، ۸۸۳۳۵۴۵۰ ، ۸۸۳۳۵۴۵۱ ، ۸۸۳۳۵۴۵۲ - کد پستی: ۱۴۳۹۹۱۴۱۵۳.
فواید زرشک
زرشک، نهالی همیشه سبز و اغلب خاردار است که از دیرباز از برگ، ریشه، پوست و میوه آن به عنوان دارو مورد مصرف قرار می گرفته است و علاوه بر ایران، در بخشی از اروپا، آسیا، آمریکای شمالی و جنوبی و آفریقا نیز یافت می‌شود، اما بیشترین پراکندگی را در ایران دارد و بومی ایران به حساب می‌آید و کشور ما بزرگترین تولیدکننده زرشک در جهان است. قبلاً گفتیم که عصاره زرشک و ماده مؤثر «بربرین» در حفظ تعادل بین رادیکال‌های آزاد و آنتی‌اکسیدان‌ها نقش دارد و مانع از بروز فرآیند «استرس اکسیداتیو» می‌شود، در نتیجه در پیشگیری از بروز سرطان، خصوصاً سرطان‌های روده و دستگاه گوارش تأثیر چشمگیری دارد.
میوه زرشک سرشار از ویتامین C بوده و به همین در مقابله با رادیکال‌های آزاد مؤثر بوده و باعث افزایش کلاژن‌سازی در پوست شده و تولید ملانوما را در پوست کنترل کرده و به همین جهت باعث کم‌رنگ شدن لکه و آکنه‌های پوستی شده و ظاهری شفاف و یکدست به پوست می‌بخشد. به دلیل وجود آلکالوئیدی به نام «بربرین» در زرشک، دیده شده است که به دلیل پاسخ بهتر سلول‌ها به هورمون انسولین که مسئول تنظیم قند خون است، میزان قند خون کاهش یافته و بیماران دیابتی شرایط بهتر و قند خون کنترل شده را تجربه خواهند کرد. این گیاه پرخاصیت، گونه های مختلفی دارد و با توجه به طعم دلپذیر و رنگ خود، جایگاه خاصی در تهیه فرآورده‌های غذایی دارد و با شناخت ماده مؤثره آن به نام «بربرین» که خاصیت دارویی دارد، در صنایع دارویی نیز نقش به‌سزایی پیدا کرده است.
امروزه از فواید زرشک؛ در مصارف گوناگونی استفاده می شود ، در صنایع غذایی و دارویی، در صنایع رنگسازی و رنگرزی و همچنین از چوب آن که جلا‌پذیر است، در صنایع زینتی مانند خاتم‌کاری و منبت‌کاری استفاده می‌شود. از طرفی دیگر، زرشک می تواند با وجود «بربرین» باعث مابودسازی سلول های مضر سرطانی شود، از تشکیل سلول‌های سرطانی پیشگیری می نمایید و آنزین های بسیاری را در مراحل زندگی سلول های سطانی تنظیم و مهار می کند. از مهم‌ترین ترکیبات موجود در خواص زرشک، «بربرین» است که به عنوان یک آنتی‌بیوتیک قوی باعث از بین رفتن میکروب‌ها و التهابات مختلف، خصوصاً خون و دستگاه گوارش می‌شود و اثرات بسیاری در بدن ایجاد می‌کند.
